بهترین زبان برنامه نویسی برای کودکان چه زبانی است؟

ما در سراسر جهان با استفاده از هزاران زبان مختلف با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنیم. امروزه نیز به لطف پیشرفت تکنولوژی، برنامه‌نویسی به ما این امکان را می‌دهد که با کامپیوترها و ربات‌ها هم ارتباط برقرار کنیم. بچه‌ها نیز نباید از این پیشرفت تکنولوژی عقب بمانند و باید خودشان را با آن همسو کنند. اسکرچ جونیور (ScratchJr)، اسکرچ (Scratch)، جاوا (Java)، پایتون (Python) و لوآ (Lua) تنها تعدادی از بهترین زبان های برنامه نویسی برای کودکان هستند که می‌توانند یادگیری را با آنها شروع کنند. اما با توجه به اینکه هر زبان برنامه نویسی سیستم عامل، سبک و کاربرد مورد نظر خود را دارد، از کجا باید متوجه شوید کدام زبان برنامه نویسی برای فرزند شما مناسب است؟

راهنمای والدین برای انتخاب زبان برنامه نویسی مناسب برای کودک خود

اولین چیزی که باید به آن توجه داشته باشید این است که زبان های برنامه نویسی مانند زبان های انسانی نیستند. در برنامه نویسی هیچ واژه، الفبا یا گویشی وجود ندارد و هر زبان برنامه نویسی منحصر به فرد است و از دستورات و اختصارات خاصی استفاده می‌کند. امروزه تعداد زیادی زبان برنامه نویسی مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما Scratch، Java، Python و Lua در بین بچه‌ها محبوب‌تر هستند. در زیر ما در مورد تفاوت های آنها، اینکه آنها بیشتر برای چه استفاده می شوند و چگونه هر زبان برنامه نویسی کار می کند صحبت خواهیم کرد.

زبان های برنامه نویسی برای کودکان

شروع و یادگیری نحوه برنامه نویسی در سنین پایین می‌تواند واقعاً فرزند شما را برای یک عمر موفقیت آماده کند. اما درست مانند هر چیزی که باید برای بچه‌ها جذاب باشد، برنامه نویسی هم باید سرگرم کننده باشد.

برنامه‌نویسی به بچه‌ها می‌آموزد که چگونه با استفاده از مجموعه‌ای از مراحل، اقدامات یا دستورالعمل‌ها، راه‌حلی منطقی برای یک مشکل پیدا کنند. به فرزند شما کمک می‌کند تا مهارت‌های حل مسئله را توسعه دهد و اهمیت پشتکار و تلاش را لمس کند. برنامه نویسی کودک شما را به چالش می‌کشد تا خلاقانه فکر کرده و در مواجهه با ناملایمات ایده‌ها و راه‌حل‌های نوآورانه را دنبال کند.

کودکان دوست دارند مفاهیم زبان‌های برنامه نویسی را سریع درک کنند. بیشتر کودکان از طریق محرک‌های بصری یادگیری بهتری دارند و به همین دلیل است که ابزارهای برنامه نویسی ساده و گرافیکی مانند برنامه نویسی اسکرچ (Scratch) که از بلوک‌های از پیش تنظیم شده کدها استفاده می‌کند برای مبتدیان بهتر است. پس از گذراندن مراحل یادگیری اصول و مفاهیم اولیه برنامه‌نویسی و با افزایش اعتماد به نفس کودکان، کم‌کم به سمت یادگیری زبان‌های برنامه نویسی مبتنی بر متن می‌روند و شروع به استفاده از کلمات، کلمات اختصاری، اعداد و نمادها برای ایجاد دستورالعمل های برنامه‌نویسی می‌کنند.

برای اطلاعات بیشتر در مورد اسکرچ صفحه «برنامه نویسی اسکرچ چیست؟» را مطالعه کنید.

نکته مهم این است که زمانی که دارید برای زبان برنامه نویسی مناسب فرزندتان تصمیم می‌گیرید، باید علایق فعلی او را در نظر بگیرید، زیرا علاقه اوست که تعیین می‌کند کدام زبان برنامه نویسی برایش مناسب است. اگر فرزندتان به رباتیک علاقه دارد، ممکن است لوآ (Lua) انتخاب بهتری باشد، اگر با ماین کرافت (Minecraft) هیجان زده می‌شود، احتمالا جاوا به او حس برتری بدهد. مهم نیست فرزندتان سمت کدام زبان برنامه نویسی برود، مهم این است که برنامه نویسی را برایش سرگرم کننده کنید. یادگیری برنامه نویسی می‌تواند کودکتان را برای آینده‌ای روشن اماده کند. با مطالعه نوشته «فایده برنامه نویسی برای کودکان و نوجوانان» متوجه می‌شوید که چرا می‌گوییم یادگیری برنامه نویسی برای کودکان مهم است.

اسکرچ و پایتون زبان‌های برنامه نویسی مناسب‌تری برای کودکان و مبتدیان هستند، اما اگر فرزندتان با اصول و مفاهیم اولیه برنامه‌نویسی آشنایی دارد، شاید برخی از برنامه‌های پیشرفته‌تر مانند html یا CSS نیز برایش مناسب باشند. کارشناسان دپارتمان کودک و نوجوان مجتمع فنی تهران نمایندگی انقلاب می‌توانند شما را در این خصوص راهنمایی کنند، پس با شماره‌های 02166929920، 02166939772 و 02166933379  تماس بگیرید.

کودکتان مجبور نیست حتما به یک زبان برنامه نویسی پایبند باشد، معمولا زبان‌های برنامه نویسی با یکدیگر هم‌پوشانی دارند و زمانی که فرزندتان به اصول اولیه یک زبان مسلط شود، سریع‌تر و آسان‌تر در یادگیری سایر زبان‌ها پیشروی می‌کند.

آموزش برنامه‌نویسی به کودکان آسان است به خصوص اگر مراحل آموزش خلاقانه و تعاملی باشند. در مجتمع فنی تهران (نمایندگی انقلاب) مربیان و اساتید مجربی هستند که می‌توانند فرزندتان را کمک کنند تا مهارت برنامه نویسی خود را در محیطی امن، تشویق‌کننده و پرورش‌دهنده توسعه دهد.

1- اسکرچ (Scratch) بهترین زبان برنامه نویسی برای کودکان

وقتی صحبت از برنامه نویسی برای کودکان می‌شود، از زبان بصری اسکرچ به عنوان بهترین و مناسب‌ترین زبان برنامه نویسی نام برده می‌شود که پایه محکمی برای ارائه اصول و مفاهیم برنامه نویسی به کودکان است. Scratch محبوب است زیرا به جای استفاده از کدنویسی سخت و متون، بچه‌ها می توانند از طریق ایجاد، کشیدن و رها کردن بلوک‌های دستوری رنگارنگ برنامه نویسی را یاد بگیرند.

برنامه نویسی با اسکرچ به کودکان این امکان را می‌دهد که به راحتی بازی موردعلاقه خود را بسازند، داستان‌های تعاملی خلق کنند، شخصیت‌ها را متحرک سازند، برنامه و موسیقی بسازند و صداگذاری و حتی جلوه‌های صوتی اضافه کنند. اسکرچ یک ابزار زبان برنامه نویسی فوق‌العاده برای کودکان و یکی از ساده‌ترین زبان‌های برنامه نویسی برای سنین پایین است.

ممکن است با گذشت زمان و طی کردن دوره‌های اسکرچ، متوجه شوید که کودک شما آمادگی لازم را دارد تا به سمت زبان‌های چالش برانگیزتر که به او امکان ساخت بازی، اپلیکیشن، صفحات وب را می‌دهند و مبتنی بر متن هستند، حرکت کند. در این صورت باید او را وارد مسیر جدیدی کنید.

در دوره‌های برنامه نویسی اسکرچ مجتمع فنی تهران (نمایندگی انقلاب) نیز مربیان بچه‌ها را از طریق پروژه‌های جذاب تشویق می‌کنند تا بازی‌های سرگرم کننده، تعاملی و متحرک بسازند و با پایان یافتن کلاس‌ها، فرزند شما یک متخصص برنامه نویسی اسکرچ خواهد بود!

 2- زبان برنامه‌نویسی پایتون (Python) برای کودکان

پایتون یک زبان برنامه نویسی همه منظوره محبوب است که توسط متخصصان در صنایع مختلف استفاده می‌شود. پایتون یکی از ساده‌ترین زبان‌های برای یادگیری است، زیرا برای اجرا به خطوط کد محدودی نیاز دارد. برخی از شبکه‌های اجتماعی از جمله اینستاگرام، یوتیوب و اسپاتیفای نیز با پایتون کدنویسی شده‌اند و اغلب توسط شرکت‌هایی مانند گوگل و دیزنی نیز استفاده می‌شود.

پایتون علاوه بر ایجاد بازی‌های ویدئویی و فریمورک‌های وب، در زمینه‌های پیچیده‌تری مانند امنیت سایبری و هوش مصنوعی نیز استفاده می‌شود! به دلیل ماهیت کاربرپسند پایتون، بچه‌ها می‌توانند خطوط کد را سریع‌تر از سایر زبان‌های برنامه‌نویسی محبوب مانند جاوا بنویسند و می‌توانند بازی‌ها، انیمیشن‌ها، تمرین‌های حل مسئله، وب سایت‌ها و روبات‌های خود را بسازند.

پایتون دارای یک جامعه بزرگ و یک کتابخانه وسیع از منابع است که آن را به زبانی عالی برای کودکان برای یادگیری مستقل تبدیل می‌کند. پایتون معمولا برای سنین بالای 10 سال مناسب‌تر است و برای کودکان و مبتدیانی که قرار است به تازگی برنامه نویسی را شروع کنند، اسکراچ بهترین زبان برنامه نویسی است.

3- جاوا (Java) کاربردی‌ترین زبان‌ برنامه‌نویسی برای آینده کودکان

جاوا یکی از پرکاربردترین زبان‌های برنامه‌نویسی در جهان است و مسیر شغلی پردرآمدی نیز دارد. آمارها نشان می‌دهند که میانگین درآمد یک توسعه دهنده جاوا حدود 60 هزار پوند در سال است! این آینده شغلی روشن باعث می‌شود که جاوا نیز یکی از کاربردی‌ترین و بهترین زبان‌های برنامه‌نویسی برای کودکان باشد. در واقع این آمار به شما بینش عمیقی می‌دهد تا متوجه شوید که کودکتان در آینده چگونه و با چه زبانی باید مهارت خود را در برنامه نویسی توسعه دهد.

جالب است بدانید که بدون اینکه متوجه باشید احتمالا فرزندتان روزانه با زبان برنامه نویسی جاوا تعامل دارد!  به خصوص اگر (مانند 75 میلیون بازیکن دیگر) در ماین کرافت (Minecraft) باشد. جیمیل و توییتر نیز با زبان جاوا ایجاد شده‌اند.

جاوا برای بچه‌ها سرگرم کننده است زیرا عمدتا برای ساخت بازی‌های ویدیویی و برنامه‌های تلفن همراه (اپلیکیشن) اندروید استفاده می‌شود. با این حال، یادگیری آن سخت‌تر است، زیرا به زبان تایپ شده ایستا متکی است که دارای متغیرهای زیادی است. جاوا نیز زمانی برای کودکتان مناسب است که با مفاهیم اولیه برنامه نویسی آشنا شده باشد و برای توسعه مهارت برنامه نویسی نیاز باشد از زبان جاوا استفاده کند.

4- لوآ (Lua) کاربردی‌ترین زبان‌ برنامه‌نویسی برای آینده کودکان

در حالیکه لوا کمی پیچیده‌تر از زبان‌های اسکرچ، پایتون و جاوا است، اما همچنان یک زبان برنامه نویسی مناسب برای کودکان و نوجوانان است؛ به ویژه برای بچه‌هایی که به بازی‌های ویدئویی و روباتیک علاقه دارند.

پلتفرم بازی مشهور جهانی Roblox توسط توسعه‌دهندگان Lua ساخته شده است و Adobe Photoshop، Warcraft و Angry Birds همگی از کد Lua استفاده می‌کنند.

ممکن است Lua برای بچه‌هایی که از کدنویسی با پایتون خسته شده باشند، مناسب باشد. لوا که در اصل برای توسعه یا افزودن عملکرد به سایر برنامه‌های نرم افزاری توسعه یافته است، می‌تواند به طور یکپارچه در کنار سایر کدها کار کند و دارای مجموعه‌ای از قوانین و عملیات ساده است.

امیدواریم این نوشته برایتان مفید بوده باشد. اگر در زمینه برنامه نویسی کودکان و نوجوانان نیاز به اطلاعات بیشتری دارید به صفحه «برنامه نویسی کودکان و نوجوانان» مراجعه کنید. به شما قول می‌دهیم با مراجعه به صفحه پیشنهادی پاسخ تمام سوالات خود را در مورد برنامه نویسی کودکان و نوجوانان دریافت کنید.

اگر سوالی یا پیشنهادی دارید در بخش نظرات شنونده شما خواهیم بود.