چگونه با کودکان در مورد برنامه‌نویسی صحبت کنیم؟ آموزش برنامه‌نویسی به کودکان در دنیای دیجیتال امروز و فردا یک امر ضروری است. یادگیری برنامه نویسی نه تنها آینده شغلی فرزندتان را تضمین می‌کند، بلکه آنها را کمک می‌کند که مهارت‌های حل مسئله و تفکر انتقادی خود را توسعه دهند. اما قبل از هر چیزی باید بتوانیم با کودکان در مورد برنامه نویسی صحبت کنیم و آن را به شیوه‌ای جذاب و سرگرم کننده برایشان توضیح دهیم.
در این مقاله همراه ما باشید تا شما را با روش‌های مختلفی برای معرفی برنامه نویسی به کودکان آشنا کنیم. همچنین در این نوشته نکاتی را در مورد چگونگی انتخاب ابزار مناسب برنامه نویسی، ایجاد یک محیط یادگیری مثبت و حفظ انگیزه کودکان در طول مسیر یادگیری، مطرح خواهیم کرد.
معرفی برنامه نویسی به کودکان و صحبت در مورد آن را چطور باید شروع کرد؟
پلتفرم برنامه نویسی مناسب را انتخاب کنید
وقتی نوبت به آشنایی کودکان با برنامه‌نویسی می‌رسد، انتخاب ابزار مناسب برنامه نویسی برای استفاده، اصلی ترین مورد است؛ زیرا قرار است کودکان را تحت تاثیر قرار دهد. زبان‌های برنامه نویسی و پلتفرم‌های مناسب برای سن کودک بسته به سطح تجربه و درک آنها متفاوت است.
برای کودکان کوچکتر، زبان‌های برنامه‌نویسی بصری مانند برنامه نویسی اسکرچ (Scratch) گزینه بسیار خوبی هستند. زبان‌های برنامه‌نویسی بصری از کدگذاری مبتنی بر بلوک استفاده می‌کنند که به کودکان اجازه می‌دهند بلوک‌های کد را بکشند و رها کنند تا برنامه‌های ساده خلق کنند.
با بزرگتر شدن کودکان، آنها درک بهتری از مفاهیم برنامه نویسی پیدا می‌کنند و با پیشرفت کردن می‌توانند به سمت یادگیری زبان‌های برنامه نویسی مبتنی بر متن مانند پایتون و جاوا اسکریپت، حرکت کنند. این زبان‌ها پیچیده‌تر هستند و فرصتی را برای کودکان فراهم می‌کنند تا در آینده زبان‌های پیشرفته‌تری را بیاموزند.
در مقاله «بهترین زبان برنامه نویسی برای کودکان» به صورت جامع توضیح داده‌ایم که کدام زبان برنامه نویسی می‌تواند برای فرزندتان مناسب باشد.
در انتخاب پلتفرم برنامه‌نویسی مناسب، مهم است پلتفرمی را انتخاب کنید که کاربرپسند باشد و کودک بتواند به راحتی با آن ارتباط برقرار کند. به عنوان مثال، پلتفرمی که آموزش‌ها و تمرین‌های تعاملی ارائه می‌کند، می‌تواند کودکان را کمک کند تا مسیر یادگیری را با علاقه و سرعت بیشتری طی کنند و باعث تعامل هرچه بیشتر آنها با کلاس برنامه نویسی شوند.
لازم است بدانید که مهمترین جنبه یادگیری برنامه نویسی، خود زبان یا پلتفرم نیست، بلکه مفاهیم، مهارت‌های حل مسئله و استدلال منطقی است که کودکان در طی گذراندن دوره خواهند یاد گرفت.
هنگام انتخاب ابزارها و زبان‌های برنامه نویسی، باید علایق و اهداف کودک را در نظر بگیرید، به عنوان مثال، اگر کودک می‌خواهد بازی بسازد، یک پلتفرم یا زبان برنامه نویسی که مربوط به توسعه بازی است، احتمالا برای کودک شما گزینه مناسب‌تری باشد.
آن را سرگرم کننده و جذاب کنید
کودکان زمانی که در حال تفریح هستند بهتر یاد می‌گیرند، بنابراین اگر واقعاً می خواهید در معرفی برنامه نویسی به بچه ها موفق شوید، مطمئن شوید که مسیر یادگیری برنامه نویسی به اندازه کافی برای آنها سرگرم کننده است و آنها را درگیر می‌کند. شما می‌توانید با ایجاد فضایی سرگرم کننده و تعاملی در خانه این کار را انجام دهید. چگونه؟ در ادامه چند مورد را می‌گوییم که می‌توانید آنها را امتحان کنید:
- اجازه دهید فرزندتان روی پروژه‌هایی از برنامه نویسی کار کند که چیزی مشترک با علاقه او دارند. به عنوان مثال، اگر کودک شما به فوتبال علاقه‌مند است، بگذارید با استفاده از اسکرچ یک بازی فوتبال بسازد.
- فرزندتان را تشویق کنید تا در مورد ایده‌ها و پروژه‌های خود صحبت کند و آنها را ارائه دهد.
- اگر کودکتان پیشرفت و دستاوردی داشت به او پاداش دهید.
اهداف منطقی تعیین کنید
پاداش‌ها می‌توانند در پایان هر هدفی باشند. زمانی که برای اهداف یک پاداش در نظر می‌گیرید، باعث می‌شود علاوه بر انگیزه دادن به فرزندتان، بتوانید روی پیشرفتشان نیز نظارت کنید. هنگام تعیین هدف باید نکات زیر را در نظر بگیرید:
- فقط اهداف واقع بینانه ای را برای کودکان تعیین کنید که با توانایی ها و علایق آنها همسو باشد.
- فراموش نکنید که به طور منظم به فرزندتان بازخورد بدهید و او را تشویق کنید.
- پیشرفت آنها را یادداشت کنید تا متوجه شوید که چقدر پیشرفت کرده‌اند.
- موفقیت‌ها و دستاوردها را بشناسید و جشن بگیرید و از آنها به عنوان فرصت‌هایی برای تعیین اهداف جدید استفاده کنید.
آشنایی کودکان با برنامه نویسی و یادگیری پس از آن می‌تواند به طور مداوم تکمیل شود. تعیین هدف و ردیابی پیشرفت کمک می‌کند تا کودک بفهمد که پیشرفت و یادگیری نیاز به زمان و تلاش دارد، اما این تجربه می‌تواند همراه با پاداش باشد و سرگرم کننده و جذاب نیز باشد.
چگونه با کودک در مورد برنامه نویسی صحبت کنیم و او را با برنامه نویسی آشنا کنیم؟
1- استفاده از زبان های برنامه نویسی بصری
برای اینکه برنامه‌نویسی برای کودکان در دسترس‌تر (و آسان‌تر) باشد، برنامه‌های مبتنی بر بلوک مانند اسکرچ را توصیه می‌کنیم. این پلتفرم‌ها از یک رابط کشیدن و رها کردن استفاده می‌کنند که دیگر نیاز کودک به درک نحو (که پیچیده است) را از بین می‌برد و باعث می‌شود برنامه نویسی نه تنها ترسناک نباشد، بلکه سرگرم کننده و قابل کنترل شود.
اگر در مورد اسکرچ نیاز به اطلاعات بیشتری دارید مقاله «برنامه نویسی اسکرچ چیست؟» را مطالعه کنید.
به علاوه، زبان‌های برنامه‌نویسی بصری اغلب منحنی یادگیری پایین‌تری دارند، بنابراین نقطه شروع بهتری برای کودکانی هستند که تازه می‌خواهد برنامه نویسی را شروع می‌کنند.
2- ادغام کدنویسی در فعالیت های روزانه و بازی (راه عملی برای صحبت با کودکان در مورد برنامه نویسی)
سرگرمی یادگیری را آسان‌تر می‌کند. می‌توانید با ادغام برنامه نویسی در فعالیت‌های روزانه و بازی از این امر بهره ببرید؛ اینکار می‌تواند فرآیند یادگیری را ارگانیک‌ترو غیر رسمی کند و کسل کننده نباشد.
به عنوان مثال، فرزندتان با ایجاد یک بازی ساده می‌تواند برنامه نویسی را یاد بگیرد. با افزودن برنامه نویسی به بخشی از فعالیت‌ها و بازی‌های روزانه‌شان، کودکان می‌توانند برنامه نویسی را به روشی طبیعی و لذت‌بخش‌تر یاد بگیرند.
3- بچه ها را با جنبه های مختلف برنامه نویسی آشنا کنید
احتمالا شما هم الان بلافاصله به توسعه بازی، رباتیک و انیمیشن فکر کردید که هر کدام این موارد می‌توانند به آنها کمک کنند علایق خود را کشف کرده و خلاقیت خود را به کار گیرند. اما باید به بچه‌ها نشان دهید که چگونه از برنامه نویسی در زندگی روزمره استفاده می‌شود.
با برجسته کردن کاربرد برنامه نویسی در زندگی روزمره در سناریوهای مختلف، کودک خود را با برنامه نویسی آشنا کنید. با یک سری چیزهای واضح مانند نحوه استفاده از برنامه نویسی در وب‌سایت‌ها، اپلیکیشن‌های تلفن همراه، بازی‌های ویدئویی و حتی ماشین، می‌توانید در مورد کاربرد برنامه نویسی در زندگی روزمره با کودکان صحبت کنید. با ایجاد ارتباط بین برنامه نویسی و فناوری، ممکن است کودکان تمایل بیشتری به یادگیری داشته باشند.
تحقیقات نشان می‌دهند که وقتی نمونه‌های واقعی برنامه نویسی را به کودکان نشان می‌دهید، کودکان بهتر متوجه می‌شوند که برنامه نویسی فقط یک فعالیت سرگرم‌کننده نیست، بلکه یک مهارت عملی است که می‌تواند در بسیاری از زمینه‌ها کاربرد داشته باشد. حتی ممکن است آنها را ترغیب کند که برنامه نویسی را به عنوان یک حرفه دنبال کنند.
در نتیجه، آشنایی کودکان با برنامه نویسی در دنیای دیجیتال امروز و برای آینده آنها ضروری است. یادگیری نحوه کدنویسی (حتی فقط اصول اولیه) نه تنها دنیایی از امکانات را برای آینده شغلی آنها باز می‌کند، بلکه به کودکان کمک می‌کند تا مهارت‌های حل مسئله و تفکر انتقادی خود را توسعه دهند.
اگر می‌خواهید فرزندتان برنامه‌نویسی را شروع کند، پیشنهاد می‌کنیم کودکتان را در یکی از دوره‌های برنامه‌نویسی کودکان و نوجوانان مجتمع فنی تهران (نمایندگی انقلاب) ثبت‌نام کنید. این دوره‌ها به صورت ویژه برای سنین پایین از دوره‌های مقدماتی تا پیشرفته در نظر گرفته شده‌اند. در مجتمع فنی تهران مربیان و اساتید مجربی هستند که می‌توانند فرزندتان را کمک کنند تا مهارت برنامه نویسی خود را در محیطی امن، تشویق‌کننده و پرورش‌دهنده توسعه دهد.
امیدواریم از مطالعه این نوشته لذت برده باشید. نظرات شما باعث هرچه بهتر شدن نوشته‌ها می‌شوند، پس اگر سوال یا پیشنهادی دارید ما شنونده نظراتتان خواهیم بود.
اگر در زمینه برنامه نویسی کودکان و نوجوانان نیاز به اطلاعات بیشتری دارید به صفحه «برنامه نویسی کودکان و نوجوانان» مراجعه کنید. به شما قول می‌دهیم با مراجعه به صفحه پیشنهادی پاسخ تمام سوالات خود را در مورد برنامه نویسی کودکان و نوجوانان دریافت کنید. یا با شماره‌های 02166929920، 02166939772 و 02166933379 تماس بگیرید تا کارشناسان آموزش به صورت ویژه شما را برای ثبت نام در کلاس‌های برنامه‌نویسی راهنمایی کنند.
